Ogłoszenie upadłości a spadek. Czy upadły może być spadkobiercą?

Zdarzają się sytuacje, kiedy dłużnik lub po ogłoszeniu upadłości upadły zostaje powołany do spadku. Co się dzieje wtedy z majątkiem, czy wchodzi on do masy spadkowej?

Zgodnie z art. 119 § 1 p.u. Jeżeli do spadku otwartego po dniu ogłoszenia upadłości powołany zostaje upadły, spadek wchodzi do masy upadłości. Syndyk nie składa oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

Z powyższego przepisu wynika zasada, że przyjęcie spadku następuje z mocy samego prawa, bez konieczności złożenia oświadczenia o przyjęciu czy odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, kiedy spadkobierca (tutaj dłużnik czy upadły) dowiedział się o powołaniu do spadku. Przyjęcie spadku następuje z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza że spadkobierca, czyli dłużnik lub upadły, odpowiada za długi spadkowe do wysokości stanu czynnego spadku. Nie ma znaczenia czy powołanie do spadku nastąpiło w wyniku dziedziczenia ustawowego czy sporządzonego przez spadkodawcę testamentu.

Sytuację, kiedy powołanie do spadku nastąpiło przed ogłoszeniem upadłości, reguluje ust. 2 powoływanego artykułu, wedle którego: Jeżeli otwarcie spadku nastąpiło przed ogłoszeniem upadłości, a do chwili jej ogłoszenia nie upłynął jeszcze termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku i powołany spadkobierca oświadczenia takiego nie złożył, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Zatem, jeżeli dłużnik został powołany do spadku przed dniem ogłoszenia upadłości i przed tym dniem złożył oświadczenie to jest ono ważne. Nie może ono zostać odwołane, ani zmienione przez syndyka po ogłoszeniu upadłości nawet w sytuacji, gdy dłużnik przyjął spadek wprost ze znacznymi długami. W przypadku gdy syndyk uzna, iż odrzucenie spadku zostało dokonane celowo, z pokrzywdzeniem wierzycieli, to może on żądać przed sądem uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne względem masy upadłości na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, bowiem upadły nie może dokonywać czynności, których skutkiem jest uszczuplenie masy upadłości.

Jeżeli natomiast 6-miesięczny termin na złożenie oświadczenia upłynął przed dniem ogłoszenia upadłości, a dłużnik nie złożył żadnego oświadczenia, to przyjmuje się, że spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

Oświadczenie upadłego złożone po ogłoszeniu jego upadłości o odrzuceniu spadku lub zapisu windykacyjnego jest bezskuteczne w stosunku do masy upadłości.

Należy pamiętać, że z chwilą ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości, a czynności prawne upadłego dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości są bezwzględnie nieważne. Majątkiem upadłego zarządza syndyk. Majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego.

W przepisach prawa istnieje również możliwość wyłączenia spadku z masy upadłości. Dzieje się tak w przypadku, gdy w skład spadku wchodzą wierzytelności lub prawa wątpliwe. Wtedy ocenia się jaki efekt przyniesie masie upadłości majątek włączony do masy przy uwzględnieniu kosztów i czasu dochodzenia wierzytelności lub praw.
W przypadku gdy składniki majątkowe wchodzące w skład spadku są trudno zbywalne albo z innych przyczyn wejście spadku do masy upadłości byłoby niekorzystne dla postępowania upadłościowego podlegają one obligatoryjnemu wyłączeniu.
W takiej sytuacji, tj. gdy spadek zostanie wyłączony z masy upadłości, oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku składa upadły w terminie 6 miesięcy od chwili uprawomocnienia się postanowienia o wyłączeniu.

Decyzję o wyłączeniu z masy upadłości spadku podejmuje w formie postanowienia sędzia-komisarz. Na postanowienie służy zażalenie.

Planujesz ogłosić upadłość a wiesz, że powołano Cię do spadku albo ogłosiłeś upadłość i jesteś równocześnie w kręgu spadkobierców ustawowych lub testamentowych i nie wiesz co zrobić? Skontaktuj się z Kancelarią – udzielimy Ci pomocy.