Ojciec/matka Twojego dziecka ogłosił upadłość? Sprawdź, czy długi alimentacyjne podlegają umorzeniu.

Wiele rodziców, którzy sprawują opiekę nad dziećmi, którym sąd przyznał alimenty zastanawia się co stanie się z zaległościami alimentacyjnymi po ogłoszeniu upadłości w stosunku do drugiego rodzica i czy to zdarzenie spowoduje brak możliwości wypłacania bieżących alimentów. Te obawy jawią się jako uzasadnione ze względu na możliwości umorzenia długów wobec dłużników w postępowaniu upadłościowym. Czy rzeczywiście jest się czego obawiać?

Alimenty bieżące.

Zarówno w sytuacji, kiedy dłużnik alimentacyjny jest osobą fizyczną jak i przedsiębiorcą i ogłoszono w stosunku do niego upadłość, nadal jest zobowiązany do regularnej wypłaty świadczenia alimentacyjnego. Jeżeli do tej pory dłużnik alimentacyjny wypłacał alimenty regularnie i nie powstały z tego tytułu zaległości, sytuacja osób uprawnionych do wypłaty tego świadczenia się nie zmieni.

Zgodnie bowiem z art. 343 ust. 2 ustawy – Prawo upadłościowe “Zobowiązania alimentacyjne ciążące na upadłym, przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości, syndyk zaspokaja (…) w terminach ich płatności, do dnia sporządzenia ostatecznego planu podziału, każdorazowo dla każdego uprawnionego w kwocie nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Pozostała część tych należności nie podlega zaspokojeniu z masy upadłości”.

Jedyną zmienną jakiej należy się spodziewać w tym zakresie będzie zmiana osoby, która to świadczenie będzie wypłacać. Na gruncie ogólnej zasady prawa upadłościowego z chwilą ogłoszenia upadłości wobec dłużnika staję się upadłym, a jego majątek staję się masą upadłości, do której prawo zarządzania od tej pory przysługuję wskazanemu przez sąd syndykowi. W odniesieniu do kwestii alimentów oznacza to, że od daty ogłoszenia postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości przez sąd, to właśnie syndyk w imieniu upadłego będzie wypłacał należne alimenty.

W tym momencie powstaje pytanie, czy syndyk jest „automatycznie” zobowiązany do wypłaty świadczenia okresowego jakim są alimenty, czy należy podjąć jakieś kroki w celu wypłaty tych świadczeń. Otóż w tym przypadku, wierzyciel alimentacyjny (bądź jego przedstawiciel ustawowy, np. rodzic dziecka uprawnionego na mocy orzeczenia sądu, ugody sądowej czy w drodze umowy) nie musi składać żadnych formalnych pism ani do sądu ani do syndyka. Wystarczającym w tej sytuacji jest przedstawienie syndykowi dokumentu, który potwierdza uprawnienie do otrzymania świadczenia alimentacyjnego. W przypadku orzeczenia alimentów przez sąd będzie to wyrok z klauzulą wykonalności, w innym zatwierdzona przez sąd ugoda mediacyjna bądź umowa pomiędzy rodzicami dziecka.

Warto w tym przypadku jeszcze wspomnieć, że w omawianym wyżej przepisie ustawodawca zastosował kryterium kwotowe, które ogranicza wypłatę renty alimentacyjnej do kwoty nie większej niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2020 r. jest to kwota 2 600 zł brutto). W przypadku, kiedy wysokość alimentów będzie przewyższać w/w kwotę, syndyk pomniejszy wypłatę świadczenia o różnicę między wysokością świadczenia a kwotą 2600 zł brutto.

Podkreślenia wymaga fakt, że to właśnie alimenty bieżące są zaspokajane w pierwszej kolejności i osoby legitymowane do ich otrzymania mają pierwszeństwo do zaspokojenia przed innymi zobowiązaniami upadłego.

Kolejną wątpliwością wśród wierzycieli alimentacyjnych jest to czy istnieje możliwość zmiany wysokości zasądzonych alimentów np. podwyższenia kwoty alimentów w trakcie postępowania upadłościowego.

Prawo upadłościowe określa, że po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowo-administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu. Jednakże, w przypadku roszczeń związanych ze świadczeniem alimentacyjnym ustawodawca przewidział wyjątek. Oznacza to, że pozew o przyznanie wyższych lub niższych alimentów należy skierować przeciwko upadłemu, nie syndykowi. Jak wynika z powyższego, ogłoszenie upadłości nie stoi na przeszkodzie wytoczenia powództwa przez wierzyciela w przedmiocie podwyższenia wysokości alimentów.

Alimenty zaległe.

Alimenty zaległe, to zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, które nie zostały uregulowane przed ogłoszeniem upadłości dłużnika. Aby móc być uczestnikiem postępowania i skutecznie dochodzić roszczeń z tytułu zaległych alimentów, wierzyciel musi zgłosić wierzytelność sędziemu-komisarzowi w formie formalnego pisma procesowego. Zgłoszenie wierzytelności jest składane na formularzu w dwóch egzemplarzach i powinno spełniać wymogi formalne przewidziane w art. 239 -240 ustawy – Prawo upadłościowe. Zgłoszoną wierzytelność należy potwierdzić dowodami. Po zgłoszeniu wierzytelności alimentacyjnej, sąd umieszcza ją na liście wierzytelności i w ten sposób wierzyciel alimentacyjny może liczyć na częściowe zaspokojenie swoich roszczeń.

Co jednak dzieje się w sytuacji, kiedy upadły będzie starał się o oddłużenie i złoży wniosek o umorzenie postępowania upadłościowego bez planu spłaty, a wśród jego długów znajdą się zobowiązania o charakterze alimentacyjnym?

Odpowiedz znajdziemy w art. art. 491 21 ust 2 ustawy – Prawo upadłościowe, w którym zapewniono ochronę praw wierzycieli alimentacyjnych w takich sytuacjach. Zgodnie z przywołanym przepisem zobowiązania o charakterze alimentacyjnym nie podlegają umorzeniu.

Warto również wspomnieć, że w kontekście zmian i ustawy – Prawo upadłościowe, która wejdzie w życie 24 marca 2020 r., syndyk nabędzie nowe uprawnienia pozwalające na kontrolę i zakwestionowanie prawomocnie orzeczonych alimentów. Co to oznacza w praktyce dla wierzycieli alimentacyjnych?

Syndyk, będzie miał prawo zakwestionować w całości lub w części istnienie obowiązku alimentacyjnego, np. w sytuacji, kiedy w skutek upływu czasu lub usamodzielnienia się uprawnionych do alimentacji takie świadczenie będzie bezzasadne. Ta zmiana ma na celu ochronę wierzycieli, których wierzytelności nie stanowią zobowiązań korzystających z pierwszeństwa do zaspokojenia przed innymi zobowiązaniami upadłego określonymi w art. 342 ust 1 pkt 2 ustawy – Prawo upadłościowe.

Jeżeli nie zgłosiłeś/zgłosiłaś jeszcze swojej wierzytelności alimentacyjnej w postępowaniu upadłościowym obowiązanego do alimentów, zgłoś się do Nas. Zapewnimy Ci obsługę prawną w tym zakresie!