Podstępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości jest możliwe do prowadzenia przez sąd upadłościowy jeśli dłużnik posiada zdolność procesową.
Zdolność procesowa to zdolność do dokonywania we własnym imieniu, osobiście lub przez ustanowionego pełnomocnika czynności przed sądem. Zdolność procesową posiadają osoby fizyczne mające pełną zdolność do czynności prawnych, osoby prawne a także ułomne osoby prawne. Podmioty niebędące osobami fizycznymi dokonują czynności procesowych w postępowaniu przez swoje organy albo przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu.
Przymiot zdolności procesowej pozwala stronie na dokonywanie skutecznych czynności procesowych i pozwala innym podmiotom postępowania na dokonywanie takich czynności wobec strony.
Brak zdolności procesowej po stronie dłużnika będącego osobą fizyczną, brak przedstawiciela ustawowego działającego za niego lub gdy istnieje w składzie organów dłużnika będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, brak uniemożliwiający działanie przed sądem upadłościowym, sąd ustanawia dla takiego podmiotu kuratora.
Jeżeli przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, dłużnik posiadał już kuratora ustanowionego na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego lub na podstawie ustawy o Krajowym rejestrze sądowym, to tą właśnie osobę powołuje się na kuratora w myśl art. 261 ustawy Prawo upadłościowe.
Kurator powołany zostaje na czas trwania postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości, a więc do czasu wydania prawomocnego postanowienia o ogłoszeniu upadłości bądź też oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Ustawa nie wskazuje jego zadań, jednakże został on powołany do reprezentowania dłużnika w ramach tego postępowania. Nie ma on jednak uprawnienia do cofnięcia wniosku o ogłoszenie upadłości, natomiast ma uprawnienie do złożenia zażalenia na postanowienie o ogłoszeniu upadłości, gdyby było ono sprzeczne z interesem dłużnika.
Jeśli po wydaniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości upadły (dawniej dłużnik) nadal nie posiada zdolności procesowej, wtedy sędzia-komisarz powołuje kuratora w trybie art. 187 ustawy Prawo upadłościowe. Temat kuratora, jego zadań i wynagrodzenia w trakcie trwania właściwego postępowania upadłościowego zostanie omówiony w kolejnych wpisach, do których lektury serdecznie zapraszam.
