Obecnie wiele przedsiębiorstw spotyka się z problemem zatorów płatniczych, czyli zjawiska polegającego na nawarstwianiu się długów, które nie zostały spłacone przez zobowiązane podmioty. W konsekwencji długotrwałego utrzymywania się takiego zjawiska, dochodzi do sytuacji w której kontrahenci, wytwórcy i sprzedawcy produktów i usług, którzy nie odzyskują należnych im płatności, sami popadają w niewypłacalność i nie są w stanie terminowo spłacać swoich zobowiązań wobec ich kontrahentów, w tym dostawców, pracowników, instytucji finansowych(E. Mączyńska, J. Gołaczyński,(Red.) „Prawna ochrona praw wierzycieli w Polsce”, Warszawa 2017, s. 13.). Każdy, kto prowadzi własną działalność, wie jak ważne jest utrzymanie płynności finansowej, jednakże w obliczu starcia z nierzetelnym kontrahentem, bywa się bezsilnym.
Ochronę prawną w takich sytuacjach zapewnia ustawodawca, proponując rozwiązania prawne mające na celu ochronę interesu wierzycieli, którzy nie mogą wyegzekwować spłaty długów od niewypłacalnych dłużników w drodze egzekucji.
Katalog osób legitymowanych do złożenia wniosku o upadłość jest zamknięty, a uprawnienia te przysługują m. in. wierzycielowi. To właśnie w zależności od aktywności wierzyciela kształtuję się jego pozycja w postępowaniu upadłościowym. Jakie więc zalety dla wierzyciela niesie upadłość?
1. Egzekucja generalna lepsza w niektórych przypadkach niż egzekucja syngularna
Domeną postępowania upadłościowego jest egzekucja (uniwersalna) generalna skierowana do majątku dłużnika, który po ogłoszeniu przez sąd upadłości staje się masą upadłości zarządzaną przez syndyka masy upadłości.
Masa upadłości to najprościej mówiąc majątek dłużnika, z którego jego wierzyciele będą zaspokojeni. Należy pamiętać, że nie wszystkie składniki majątku dłużnika, są jego własnością. Ustalenie masy upadłości następuje w drodze spisu inwentarza. Wraz z tym spisem dokonuje się oszacowania całego majątku wchodzącego do masy upadłości.
W odróżnieniu do egzekucji syngularnej, która jest charakterystyczna dla postępowania egzekucyjnego (rolę egzekutora długów prowadzi w nim komornik), egzekucja (uniwersalna) generalna prowadzona jest na rzecz wszystkich wierzycieli i skierowana do wszystkich składników majątku dłużnika jednocześnie.
Co to oznacza dla wierzyciela, który zdecyduję się na złożenie wniosku o upadłość? W sytuacji gdy dłużnik twierdzi, że jest niewypłacalny, ma wielu wierzycieli i żadnych środków na spłatę, a tymczasem wiemy, że spłaca chociażby w minimalnym stopniu długi tylko wobec jednego z nich, to po ogłoszeniu upadłości zjawisko partykularnego zaspokajania wierzycieli przez dłużnika jest wyeliminowane. Syndyk spisuje i sprzedaje składniki wchodzące w skład masy upadłości i po zatwierdzeniu planu podziału, w zależności od kategorii wierzytelności w jakiej znajduję się wierzytelność, wierzyciel ma szansę na przynajmniej częściowe zaspokojenie.
Procedura upadłościowa ze względu na jej charakter nakierowany na interes ogółu wierzycieli jest w niektórych przypadkach zaletą, a narzędzia prawne, które mają do dyspozycji wierzyciele kreują istotny wpływ na postępowanie upadłościowe i stopień zaspokojenia ich interesów.
2. Dominacja wierzycieli nad upadłym.
Dominująca postawa wierzycieli w stosunku do dłużnika znajduję daje swój wyraz w ich uprawnieniach zawartych w przepisach ustawy – Prawo upadłościowe.
W postępowaniu upadłościowym wierzyciele poprzez uchwały zgromadzenia wierzycieli mogą decydować o:
- zawarciu układu,
- wyłączeniu określonego mienia z masy upadłości,
- umorzeniu postepowania upadłościowego,
- ukształtowaniu składu rady wierzycieli,
- badaniu stanu funduszy masy upadłości,
Inny z organów tworzony przez wierzycieli jakim jest rada wierzycieli posiada istotne kompetencje mające wpływ na wysokość zaspokojenia wierzycieli jak również na sam bieg postępowania upadłościowego, np.:
- sprzedaż nieruchomości z wolnej ręki,
- sprzedaż praw i wierzytelności,
- wykonywanie umowy wzajemnej,
- uznanie, zrzeczenie się i zawarcie ugody co do roszczeń spornych,
- poddanie sporu rozstrzygnięciu sądu polubownego,
- kontrolę działalności syndyka.
W związku z powyższym, można stwierdzić, że co do zasady wspólne dochodzenie roszczeń wierzycieli w ramach tworzonych przez nich organów jest bardziej efektywne i opłacalne ze względu na przysługujące im uprawnienia, niż podejmowanie działań indywidualnych przez jednego z nich.
Należy jednak podkreślić, że wierzyciel może w toku postępowania upadłościowego działać również indywidualnie.
3. Zasada optymalizacji.
Jest to naczelna zasada prawa upadłościowego, która polega na tym, że postępowanie upadłościowe powinno być prowadzone w sposób, który pozwoli w jak najwyższym stopniu zaspokoić roszczenia wierzycieli. Chodzi więc o to, aby majątek niewypłacalnego dłużnika (upadłego) był wykorzystany w jak najwyższym stopniu do zaspokojenia wierzycieli.
4. Syndyk jako zarządca majątku upadłego i gwarant zabezpieczenia interesu wierzycieli.
W momencie ogłoszenia upadłości przez sąd, dłużnik staje się upadłym, a jego majątek przejmuję wyznaczony przez sąd syndyk. Majątek upadłego z chwilą ogłoszenia upadłości staje się masą upadłości. Składniki majątku, które weszły do masy upadłości zostają spieniężone przez syndyka w toku właściwego postępowania upadłościowego. Następnie uzyskane środki finansowe zostają rozdysponowane w częściach ujętych w planie podziału między wierzycieli.
To właśnie syndyk, czyli bezstronny podmiot profesjonalny sprawuje funkcje zarządcze nad masą upadłości. Do jego zadań należy zabezpieczenie majątku dłużnika przed „wyprowadzaniem” przez upadłego, zniszczeniem czy zabraniem go przez osoby trzecie. Wszystkie podejmowane czynności przez syndyka są podejmowane w imieniu własnym lecz na rachunek upadłego. Ważną kompetencją ze względu na zabezpieczenie interesu wierzyciela jest również możliwość wniesienia powództwa w przedmiocie uznania czynności prawnej upadłego za bezskuteczną.
Jeśli Twój kontrahent jest nierzetelny i uchyla się do zapłaty lub nie możesz wyegzekwować należnego Ci roszczenia od dłużnika, zgłoś się do Nas. Pomożemy Ci skutecznie odzyskać Twoje pieniądze.
